Eddy Pieters Graafland (1934-2020)

Eduard Laurens (Eddy) Pieters Graafland (5 januari 1934 – 28 april 2020) was een van Neerlands beste keepers ooit. Als doelman kwam hij uit voor Ajax, Feyenoord en het Nederlands elftal. Zijn bijnaam was, naar zijn afgekorte achternaam, Eddy PG.

Eddy PG was elf toen hij lid werd van Ajax. Officieel was twaalf de minimum leeftijd maar omdat Eddy’s vader bestuurslid was bij de Amsterdammers kreeg hij voorrang. Op zijn zeventiende (1951) debuteerde hij in het eerste van Ajax. Zeven jaar later vertrok hij, na onenigheid over een trip naar Zuid-Afrika, voor het toentertijd recordbedrag van 134.000 gulden naar Feyenoord. Fans stuurden hem een betraande brief met een rouwrand.

Zijn grootste succes als clubspeler kwam in 1970. Dat seizoen was hij door Feyenoord-trainer Ernst Happel als eerste keeper gepasseerd en vervangen door Eddy Treytel. Op 26 april 1970 echter sloeg het sportieve noodlot toe voor Treytel. Feyenoord speelde in Amsterdam met 3-3 gelijk tegen Ajax, waarbij door missers van Eddy Treytel een 1-3 voorsprong uit handen was gegeven. Eddy Pieters Graafland was reservekeeper en tijdens de busreis terug naar Rotterdam kwam Happel op hem af. “Du, ik wil jou morgen spreken”, beval de Oostenrijker. Het was de eerste keer dat Happel met hem sprak sinds Eddy gepasseerd was als eerste keeper.

De volgende dag vroeg Happel of Eddy PG de Europacupfinale tegen Celtic wilde keepen. Het antwoord luidde: “Je hebt me het hele seizoen niet zien staan. Ik doe het niet.” Happel stelde Eddy PG voor om er thuis eens rustig over na te denken. Maar eenmaal thuis was echtgenote Teddy PG nog duidelijker: “Jij de finale keepen? Je bent gek, dat doe je niet. Ze hebben jou laten stikken, nu laat je hen mooi stikken.”

Bovendien hadden Eddy en Teddy in Rotterdam een winkel in sportartikelen. Feyenoord was voor zijn Europese finale verre van favoriet, ook bij veel Nederlanders. Een verlies kon gemakkelijk in Eddy PG’s schoenen worden geschoven, en dat kon weer de omzet van hun winkel schaden.

Maar Happel hield vol, en Eddy PG ging overstag. “Omdat je zo’n unieke kans maar één keer in je leven krijgt”, lichtte hij toe. Teddy wist van niets, en hoorde van een journalist dat haar man tóch de finale zou keepen. Toen Eddy thuiskwam, kreeg hij ervan langs: “Jij gaat straks voor schut als het misgaat, jij krijgt alle schuld over je heen. Waar ben je mee bezig?”

Tijdens de finale in San Siro zweette Teddy peentjes. Het liep goed af en mede dankzij uitstekend keeperswerk van Eddy sleepte Feyenoord de Europacup 1 in de wacht. De sportzaak floreerde als nooit tevoren.

Pieters Graafland was een doelman die bekend stond als rustig, betrouwbaar en sportief. Hij maakte naam als penaltykiller. In een boekje stonden alle bekende strafschopnemers en hun favoriete hoeken.

Na zijn loopbaan ging Eddy PG veel tijd besteden aan zijn grote hobby: amateurfilmen. Van de kleurenfilms die hij tijdens zijn sportieve loopbaan maakte werden in 2003 delen uitgezonden in sportprogramma’s op televisie. Zo heeft Pieters Graafland unieke kleurenbeelden geschoten van de Touroverwinning van Jan Janssen in 1968.

In 1999 werd hij door de International Federation of Football History & Statistics opgenomen in de top drie van beste Nederlandse keepers van de afgelopen eeuw. Hij stond hier achter Hans van Breukelen en Edwin van der Sar.

Eddy Pieters Graafland was lange tijd eigenaar van een winkel in sport- en relatiegeschenken. Hij overleed op 28 april 2020 op 86-jarige leeftijd.

(Foto: Nationaal Archief)