Het had zo’n mooi WK kunnen worden. Oranje was in 1994 weer eens outsider. De routine van Ronald Koeman, Frank Rijkaard, Jan Wouters. Midden-twintigers Frank en Ronald de Boer, Wim Jonk, Dennis Bergkamp en Aron Winter die in de bloei van hun carrière waren; Marc Overmars als aanstormend talent. En hij, Ruud Gullit, had een prachtig jaar achter de rug bij als spelmaker bij Sampdoria. De voetbalvreugde spatte er vanaf bij ‘El Tulipo Negro’. Leider, aanjager en inspirator. Hij kon Oranje in Amerika dat extraatje geven wat nodig was.
Het liep allemaal anders. Het was maandag 30 mei 1994, vlak voordat het Nederlands elftal naar Amerika vertrok. Het tafereel was intrigerend. Ruud zat aan een klein tafeltje met een polo aan en een spijkerjack. Kraag omhoog, zijn hoofd diep in de nek verstopt. Beweeglijk als altijd, dit keer erg ongemakkelijk. De rasta-haren waren inmiddels gehalveerd. Naast Ruud zat bondscoach Dick Advocaat. Hij keek zuur en hing wat achterover. Ruud deelde mee dat hij niet mee naar Amerika zou gaan voor het WK 1994 en dat hij Advocaat de ware reden zou vertellen na het toernooi.
Er volgden nog twee fascinerende momenten. Journalisten volgden Ruud tot in de parkeergarage. Een vriend zou hem wegbrengen. En ik kan het nog steeds niet bevatten, maar Ruud vertrok in een Peugeot 205. Hetzelfde als pakweg Wesley Sneijder, Robin van Persie of Arjen Robben hun aftocht zouden blazen in een Peugeot 107 of een Citroën C1. Ruud, de ster van Sampdoria die net een contract had getekend bij zijn oude grote liefde AC Milan, deed het gewoon. In een Peugeot 205.
Voordat Ruud de parkeergarage verliet in het te kleine autootje, probeerde Frits Barend nog wat mooie tv te regisseren voor zijn tv-programma Barend en Van Dorp. Na een mistroostig “Ik vind het verschrikkelijk dat je niet meegaat en wens je veel sterkte”, gaf hij Ruud nog een omhelzing. De afzwaaier wist niet echt wat hij er mee aan moest en wat volgde was een knullig tafereel.
Lang werd gegist waarom Ruud Gullit zo plotsklaps het trainingskamp van Oranje verliet. Temeer omdat hij op de persconferentie aangaf pas na het WK duidelijkheid te verschaffen aan Dick Advocaat. In Voetbal International verklaarde vader Gullit het wel te weten: het kwam volgens hem door de arrogante houding van de Ajacieden en de gemakkelijke opvatting ‘het komt goed’. Later zou Gullit verklaren dat hij vond dat hij de spelopvatting van Dick Advocaat te aanvallend vond en – mede vanwege de extreme weersomstandigheden – niet realistisch.
Het was sowieso weer een ouderwets krakende WK-voorbereiding van het Nederlands Elftal. Johan Cruyff was eerder kandidaat om bondscoach te worden, maar dat feestje ging niet door. Hij zou teveel geld hebben gevraagd. Zijn reactie in het Cruyffiaans: “Als je ergens naartoe gaat, dan kost iets iets. Voor twee maand vraag ik een maand. Ik heb altijd een normaal salaris genomen, voor mijn begrippen dan”. We moesten het dus doen met Dick. Toen nog met een brede scheiding.
Ook Marco van Basten zou misschien worden toegevoegd aan de selectie, als 22e man. Marco had in 1993 zijn laatste wedstrijd gespeeld vanwege zijn chronische enkelblessure. Tot onbegrip van de AC Milan-staf ging hij nu weer een poging wagen. Hij zou uiteindelijk niet meegaan, natuurlijk niet. Het zou te mooi geweest zijn.
En Ruud Gullit. Tja, twintig jaar later lijkt het nog steeds eeuwig zonde dat hij niet meedeed. Oranje deed het prima. We werden poulewinnaar en schakelden Ierland uit in de achtste finale. In de kwartfinale werd zelfs uitstekend gevoetbald tegen de uiteindelijke wereldkampioen Brazilië. Door goals van Romario en Bebeto en de beslissende vrije trap van Branco verloor Oranje met 3-2. Met Ruud Gullit erbij hadden we gewonnen, zeker weten.
(Foto ANP – Cor Mulder)